Opinie | Meer schulden maken is niet de oplossing voor Europa

Column Corné van Zeijl | BNR

Het heeft even geduurd, maar Mario Draghi’s plan is er. De conclusie van de oud-president van de Europese Centrale Bank is dat Europa hopeloos achterloopt bij de Verenigde Staten en China. Dat klopt. Als we naar de economische groei over een lange periode kijken, loopt Europa bijna een procentpunt per jaar achter op de VS. Vrijwel alle grote technologiebedrijven zijn Amerikaans.

Als een fanfare die voor het circus uitloopt, kwamen Duitse autofabrikanten in de afgelopen weken met dramatisch bedrijfsnieuws om dat beeld te bevestigen. Volkswagen overweegt het sluiten van fabrieken omdat de kosten te hoog zijn. Een gemiddelde werknemer in de fabriek in Wolfsburg verdient €65.000 per jaar. De beurswaarde van VW is nog maar de helft van die van tien jaar geleden. Duitsland was altijd de locomotief van Europa, maar heeft last van hoge energiekosten, bovenmatige regelgeving en een sterke terugval van de export naar China.

Draghi stelt minder regels voor en een soepele omgang met fusies, vooral bij technologiebedrijven. Maar bovenal meer schulden. Draghi wil dat Europa €800 mrd per jaar gaat lenen. Dat is 5% van de totale economie, te besteden aan digitalisering, een schonere economie en een vergrote defensiecapaciteit.

Van extra schulden maken is nog nooit iemand rijker geworden, tenzij diegene het goed investeerde. De besteding van het Europese coronaherstelfonds laat zien dat de lidstaten goed zijn in geld uitgeven, maar niet in structureel hervormen om de economie op gang te helpen.

De inkt van Draghi’s plan was nog niet droog of Brussel kwam al met het plan om nog eens €350 mrd aan gezamenlijke schuld uit te geven. Terwijl er toch duidelijk in het Verdrag van Maastricht staat dat we dat niet zouden doen.

Wat helpt dan wel?

Hogere productiviteit. Slimmer en efficiënter werken dus. Dat betekent ook structurele hervormingen op de arbeidsmarkt. Pijnlijk en politiek gezien moeilijk om door te voeren, maar nodig. Anders gaat het werk gewoon weg. De keiharde reorganisaties in de Duitse auto-industrie zijn daar een goed voorbeeld van.

Investeren voor de lange termijn, in onderwijs bijvoorbeeld. Zorg ervoor dat buitenlandse studenten willen blijven komen. Ja, ze moeten ergens wonen en dat geeft druk op de woningmarkt. En misschien blijven er een aantal hangen. Maar dat wil je juist. Ze leveren een bovenmatig positieve bijdrage aan de economie.

En zoals Draghi voorstelt: minder regels. Regels zijn in principe goed. Ze zijn er om de maatschappij te beschermen. Maar van een overvloed van regels wordt de maatschappij niet beter. Als de regelmakers een beetje gezond verstand gebruiken en nadenken over de toegevoegde waarde, zou dat al veel helpen.

Noem me sceptisch, maar sinds het begin van de euro is duidelijk dat extra schulden niet de oplossing zijn. Verre van. Anders zou Italië een heel welvarend land zijn, toch?

Over de column van Corné van Zeijl

Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via [e-mail]. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.

See omnystudio.com/listener for privacy information.